De B-Mind Methode
Hoe meer je ademt hoe meer je wilt ademen! ~Masha Kotousova
Wat is een goede ademhaling?
Sporters en mensen met een onbalans in hun gezondheid krijgen van therapeuten en instructeurs te horen hoe ze efficiënter en beter kunnen ademen.
Dat we diep en goed moeten ademen zien we als een wetenschap. Je lichaam heeft immers zuurstof nodig om te kunnen functioneren. Vaak wordt je begeleid met tips als: zorg dat je ademt vanuit je buik, laat je borst pas komen nadat je buik beweegt en stuur dit met je belangrijkste ademhalingsspier (lees ook mijn blog over het middenrif). Door een goede ademhaling voorzie je jouw lichaam immers van voldoende zuurstof.
Tot zover voor veel mensen nog weinig nieuws. Als ik in mijn Masterclass echter vertel dat de ademhaling (ook al doe je het technische goed) in veel gevallen niet effectief is, dan wordt het lastiger. Want wat is dan een effectieve ademhaling?
Effectief is een ademhaling die zorgt dat jouw gezondheid en het energieniveau van je lichaam optimaal zijn.
Mensen die een training bij mij gevolgd hebben, weten dat ik niet houd van dogma’s. Ik geloof niet dat er één manier is, er zijn altijd meerdere wegen naar Rome. Zeker als we praten over ademhaling. Mijn belangrijkste stelling is: ‘never change a winning team”. Als iets voor jou werkt en je voelt niet de noodzaak om iets te veranderen, volg dan wat goed werkt voor jou. Echter, als je ervaart dat je weerstand, je energie of je mind tegen je werken, dan adviseer ik te starten met het verbeteren van je ademhaling en naar mijn Masterclasses te komen. Het lezen van dit artikel is een goede start waarin ik zal pogen dit laagdrempelig uit te leggen. Laat me onderaan het artikel weten of het gelukt is!
Stap 1: de rol van zuurstof
Zuurstof is essentieel voor de mens en zorgt voor de verbranding van onze brandstof zodat we voldoende energie bezitten en op temperatuur blijven.
Na een inademing vullen we onze longen met lucht die gemiddeld met 20% van zuurstof is voorzien. Die zuurstof wordt aan het bloed afgeven die de zuurstof weer transporteert naar alle cellen in je lichaam. Deze cellen kunnen middels de zuurstof energie produceren. Het proces waarbij zuurstof energie produceert, levert een stofje op dat koolstofdioxide (product na verbranding) heet. Via hetzelfde proces als waarbij de zuurstof afgegeven wordt, zal ook de kooldioxide weer opgenomen worden door het bloed en afgegeven worden aan je longen zodat je dit kunt uitademen.
Om voldoende zuurstof op te kunnen nemen heeft ons lichaam ons gezegend met longblaasjes die dertig maal meer oppervlakte hebben dan onze huid. Stel, je zou al die longblaasjes plat neerleggen dan heb je bijna een voetbalveld aan oppervlakte.
Als we inzoomen op het proces van opnemen van de zuurstof, dan zijn het de longblaasjes (alveolus) in je longen die de zuurstof opnemen. Deze blaasje verzorgen tevens de uitwisseling van de zuurstof en koolstofdioxide met het bloed. Bij de afgifte van zuurstof aan het bloed zijn het de rode bloedcellen die de zuurstof aan zich binden door middel van een eiwit dat hemoglobine heet. Door deze binding kan het bloed de zuurstof door je lichaam vervoeren.
Hemoglobine bindt de zuurstof voor transport
In tegenstelling tot wat er vaak gedacht wordt, is het voorzien van je lichaam in rust met voldoende zuurstof een efficiënt proces. Een korte inademing (op zeeniveau) geeft al voldoende zuurstof voor je systeem. Je zou dus redelijk snel voorzien moeten zijn van voldoende zuurstof. Hoe kan het dan dat driekwart van de mensen te weinig zuurstof naar de cellen kan brengen? Voor een deel ligt de verklaring in de manier waarop we ademen. Maar wat nu als ik wel goed adem (want een goeroe met een indrukwekkende naam zegt mij dat ik het zo goed doe) of als ik astmatisch ben of gewoon niet voldoende energie ervaar etc., omdat ik niet voldoende zuurstof bij mijn cellen krijg. Om dit te kunnen begrijpen moeten we een andere belangrijke speler eens onder loep nemen namelijk de rol van koolstofdioxide.
Stap 2: de rol van koolstofdioxide (CO2)
Als we zuurstof inademen creëren we warmte en energie in onze cellen door kleine energie fabriekjes (mitochondriën) dit gebeurt door een ingewikkeld proces (ATP). Dit proces levert als product koolstofdioxide en waterstof.
De zuurstof maakt verbranding mogelijk zodat we energie produceren.
- Vaak zien we de koolstofdioxide als een restproduct, iets dat je lichaam kwijt moet raken omdat we anders verzuren. Zuurstof wordt als de belangrijkste speler bij onze ademhaling gezien. Deze stelling is echter niet correct. Een interessant artikel hierover is bijvoorbeeld: Energy, structure and carbon dioxide: A realistic view of the organism ~ Ray Peat, PhD
Koolstofdioxide is veel meer dan het restproduct na omzetting van energie. Het is namelijk niet de zuurstof die ons ademsysteem reguleert, maar de koolstofdioxide. Sterker nog, koolstofdioxide is de belangrijkste regelaar in ons metabolisme en hoofdschakelaar voor veel belangrijke processen.
Koolstofdioxide speelt een sleutelrol bij:
- Ademhaling
- Zuurtegraad van het bloed (pH waarde)
- Zuurstoftransport naar de cellen
- Koude- en warmteregeling in het lichaam
- Het open en dichtgaan van al je vaten, cellen en organen
Hoe regelt koolstofdioxide dan de ademhaling?
Middels je hersenstam (The carotid body) wordt de hoeveelheid koolstofdioxide in je bloed en hersenvocht gemeten. Als de hoeveelheid koolstofdioxide in je lichaam voldoende is gestegen (door verbranding van zuurstof), zal dit deel van je hersenen de ademhaling gaan beïnvloeden. Als je in rust bent (afhankelijk van je stress-systeem) zal je minder vaak gaan ademhalen. Als de koolstofdioxide echter daalt, dan zal je ademfrequentie juist toenemen (je gaat sneller ademen). Door sneller of langzamer te ademen regelt koolstofdioxide dus je ademfrequentie.
Een ideaalwaarde voor koolstofdioxide om je lichaam efficiënt te laten verlopen is een percentage van 7,5 % koolstofdioxide. Dit percentage is dezelfde hoeveelheid koolstofdioxide als in de tijd waarin het leven op aarde begon. In de lucht zat toen een veel hoger gehalte koolstofdioxide dan in de lucht die we nu inademen. Huidige waardes koolstofdioxide in de lucht die we inademen zitten rond de 0,03%. We zijn dus afhankelijk van complexe processen in ons lichaam om die 7,5 % koolstofdioxide weer te produceren.
Stap 3: het Bohr-effect
Bij een verhoogde vraag van energie, zoals bij bijvoorbeeld sporten, zal je meer energie produceren, meer verbranden en meer koolstofdioxide aanmaken. Het zijn de speciale energiecellen (mitochondriën) in je lichaam die zuurstof omzetten in koolstofdioxide en water. Bij een (diepe) inademing gevolgd door een (diepe) uitademing adem je dus zuurstof in en koolstofdioxide uit. Als je actief bezig bent dan verloopt dit bij de meeste mensen nog wel goed. Het gaat mis als je in rust te snel of te diep ademt. Helaas is dit wat de meeste mensen doen. Bij een te snelle en of diepe ademhaling in rust, adem je koolstofdioxide uit terwijl je deze niet evenredig aanmaakt. In rust verbruik je namelijk in verhouding weinig energie en maak je minder koolstofdioxide aan. Zoals gezegd zal je dit niet uit de lucht kunnen halen (koolstofdioxide in de lucht is 0,03 %). Je lichaam zal het dus zelf moeten produceren.
De hoeveelheid koolstofdioxide in je lichaam bepaalt ook de zuurtegraad van je bloed, dat uitgedrukt wordt in pH waarde. In ideale omstandigheid is je bloed niet te zuur (basisch). Je bloed wordt basisch bij een waarde van 7 en hoger. De ideale pH waarde van je bloed is 7,4. Je lichaam kan ook nog andere pH waarden hebben zoals in speeksel, urine en maagsappen. Als je bloed te zuur wordt (koolstofdioxide is laag) zullen de reeds besproken processen verstoord raken.
In het Bohr-effect wordt de relatie van pH waarde uitgedrukt in het percentage zuurstof dat zich in je longen en weefsel bevindt.
Het verhogen van je pH waarde zorgt ervoor dat de zuurstofopname in je weefsel snel toeneemt, doordat hemoglobine de zuurstof beter afstaat en je cellen bedient van zuurstof. De waarde van je pH kan door allerlei processen beïnvloed worden. Belangrijke facetten zijn beweging, voeding, stress en ademhalen. Natuurlijk zal je alle vier de facetten in acht moeten nemen, maar ademhaling is hier wel een grote speler omdat je deze 24 uur per dag kunt beïnvloeden. Met ademhalingstechnieken zoals de B-Mind Methode en Buteyko kun je het percentage koolstofdioxide in je lichaam verhogen en hierdoor de zuurstofopname verbeteren. Het verhogen van de zuurstofopname bij je cellen zal allerlei positieve effecten hebben op je gezondheid. Bij de Buteyko methode leer je door eenvoudige technieken de hoeveelheid lucht die je inademt en uitademt te verminderen. Je stimuleert hierdoor het behoud en de efficiëntie van koolstofdioxide in je lichaam en de toename van je pH waarde. Sommige mensen ademen voor vier personen (zoveel lucht ademen ze in en uit). Door de juiste ademhalingstechnieken leer je alleen nog te ademen op een manier die je systeem echt nodig heeft. Dit zal een enorm positieve invloed hebben op je gezondheid.
Het Bohr-effect levert bij het uitleggen altijd verwarring op. De veronderstelling is dat het binnenkrijgen van voldoende zuurstof belangrijker is dan de hoeveelheid koolstofdioxide in je lichaam. De beleving is vaak dat als je sneller en dieper gaat ademen je meer zuurstof krijgt. Het sneller ademen levert echter niet meer zuurstof en werkt zelfs nadelig op de hoeveelheid koolstofdioxide omdat het percentage koolstofdioxide in je longen alleen maar meer daalt.
Volgens Buteyko kan een slechte ademhaling (techniek) zorgen voor:
– Alle vormen van allergie;
– Bronchiale astma;
– Chronische bronchitis;
– Obstructieve bronchitis;
– COPD en Longemfyseem;
– Chronische rhinitis en sinusitis (alle vormen van – neusverstopping);
– Bijholten ontsteking;
– Opgezwollen neusamandelen;
– Neuspoliepen;
– Vatbaarheid voor verkoudheden;
– Eczeem;
– Spataderen;
– Aambeien;
– Hypertensie (te hoge bloeddruk);
– Hypotensie (te lage bloeddruk);
– Hartritmestoornissen;
– Angina pectoris;
– Arteriosclerose (verharding van de bloedvaten);
– Artrose;
– Fibromyalgie
– Chronische vermoeidheid;
– Suiker diabetes II;
– Spijsverteringsproblemen;
– Spastische darmen;
– Constipatie;
– Koudheid in vingers en tenen;
– Migraine;
– Duizeligheid;
– Hyperventilatieaanvallen;
– Paniekaanvallen;
– Onverklaarbare angsten;
– Te hoog cholesterolgehalte
– Slecht concentratievermogen;
– Spanning en onrust;
– Slaapapneu;
– Snurken;
– Slapeloosheid.
Als je wilt weten hoe je met ademhaling bovenstaande klachten kunt bestrijden en in sommige gevallen zelfs kunt genezen, dan nodig ik je graag uit bij mijn Masterclass Ademhaling of bij mijn Buteyko cursus.
Tot snel.
Vanaf mijn twintigste levensjaar verdiep ik me al in ademtechieken. Zo ben ik via pranayama, vechtsport, Qi Gong, Systema, Wim Hof, Dan Brulé en Stans van der Poel uitgekomen bij Buteyko.
